Top 10 Favoriete FilmScores

Dave

19 jaar ago

Het gaat hier dus wel degelijk over filmscores en dus geen soundtracks. Ik heb thuis mijn eigen collectie aan filmmuziek. En er is niets beter dan ’s avonds een goed boek te lezen of een script te schrijven met filmmuziek op de achtergrond. Dat kan gaan van rustgevende muziek zoals de score van K-Pax (2001) van Ed Shearmur, Mulholland Dr. (2001) van Angelo Badalamenti, Edward Scissorhands (1990) van Danny Elfman, Traffic (2000) van Cliff Martinez of White Oleander (2002) van Thomas Newman tot de iets meer geladen filmscores zoals 1492: Conquest of Paradise (1992) van Vangelis of zelfs de geslaagde Gladiator (2000) score van Hans Zimmer, of die van The New World (2005) van James Horner en Lisa Gerrard. Ik ben zelfs de laatste tijd steeds meer aangetrokken tot de muziek van Batman Begins (2005) van Zimmer en James Newton Howard. Go figure.

Sorry voor Marco Beltrami, Bernard Herrmann en Jerry Goldsmidt. Ik ben een grote fan, maar ik heb mijn favorieten opgemaakt uit scores die je ook gemakkelijk kan beluisteren zonder de film erbij te moeten zien. Het was een moeilijke bevalling, maar hier is dan uiteindelijk mijn top 10:

All Time Top 10 Favourite FilmScores

10. Midnight Express (1978) Giorgio Moroder
Deze Italiaanse ex-muziekproducent van het discotijdperk, Giorgio Moroder (66), is me een rare kwiet. Het is niet alleen in staat om van klassieke instrumentale muziek over te springen naar pure elektronische muziek, maar doet dit tevens in hetzelfde nummer, en laat dit huwelijk ook perfect werken. En als dit werkt krijg je meteen ook vuurwerk, en dat mocht blijken want voor Flashdance (1983), Top Gun (1986) en Midnight Express (1978) mocht hij telkens met de Oscar naar huis. Die laatste blijft voor mij nog steeds zijn meest geslaagde compositie. Ja, zelfs aangrijpender dan zijn score voor Scarface (1983).

Het 8 minuten lange nummer Chase zal iedereen wel kennen, maar wat mij bijzonder heeft geraakt waren die atmosferische en dreigende muzieknummers vol met Turkse invloeden, die een perfecte samenhang vormt met die brutale intensiteit die Alan Parker in zijn film stak en die een niet zo fraai beeld schetsen van Turkije. De eerste paar seconden in dit fragment geven daar een beeld van, maar nadien is dit muziekstuk verneukt door een arrangeur die er beter met zijn poten af had gebleven. Dit laatste gedeelte van het fragment zit dus ook niet in de film, de eerste paar seconden wel, maar dan meer uitgebreid. Let dus op als jullie de muziek willen kopen, om wel degelijk de oorspronkelijke filmmuziek te nemen, en niet de promo-versie.

9. The Mission (1986) Ennio Morricone
Ik heb een aantal cd’s liggen van Morricone en er zijn heel wat nummers waarvan ik gewoon kippenvel van krijg, maar ook nummers die mij compleet onderdompelen in die typische over-the-top spaghetti western-sfeer, waarvoor hij doorgaans het meest bekend voor is. Maar de Italiaanse Morricone heeft ook heel wat onvergetelijke muziek geschreven voor thrillers en Franse politiefilms. Laat het me zo stellen, Morricone heeft meer filmmuziek geschreven dan al de filmscores van zijn tijdgenoten samengeteld! Hij kreeg 5 oscarnominaties, maar mocht tot op vandaag de dag nog geen beeldje in ontvangst nemen. Ik hoop dat de Honorary Award nog wat mag uitblijven en dat de 77 jarige man zijn erkenning mag krijgen voor Leningrad (2006) of La Sconosciuta (2006) van Bafta en Palm-winnaar Giuseppe Tornatore.

De muziek die ik geregeld beluister is die van The Mission (1986). De muziekscore inkapselt het conflict van de 18e eeuwse Jezuïeten die de Indiaanse inboorlingen trachten te bekeren en de conquistadores die ze eigenlijk willen dwingen tot slavernij of uitroeien. Het is dan ook een epische score die zowel emotioneel als groots uit de hoek kan komen. Het typische aan de muziek van Morricone is zijn creativiteit. Zo steken er liturgische koorstemmen in, die worden gealterneerd met Indiaanse fluiten en tromgeluiden, en Spaanse gitaar-elementen. En dit gebeurt soms in één en hetzelfde nummer, die het drama van deze cultuurclash in de verf zet. The Mission zal één van de meest memorabele filmscores blijven in de geschiedenis van de 7de Kunst. (The Mission dvd)

8. The English Patient (1983) Gabriel Yared
Uiteraard zal mijn appreciatie voor deze muziek, en dat zal zeker ook wel het geval zijn voor andere keuzes, ten dele te maken hebben met de kracht van de film. Maar, wanneer je deze muziek (fragment 1 en fragment 2) zou vervangen door andere filmmuziek, zou je meteen merken dat The English Patient (1996) een groot deel van zijn charmes zou verliezen. Wat mij bijzonder raakt in deze score is hoe de Libanese componist Yared (56) het thema van ‘het lot’ en ‘de passie’ met evenveel subtiliteit benadert als dat Anthony Minghella zijn film heeft geregisseerd. Opmerkelijk is de culturele mozaïek in de film die men ook kan terugvinden in de muziek, en dan in het bijzonder met de stem van de Hongaarse folk-zangers Marta Sebestyen. (The English Patient cd en The English Patient dvd)

7. Road to Perdition (2002) Thomas Newman
In tegenstelling tot heel wat mensen vind ik Road to Perdition (2002) van Sam Mendes een betere film dan zijn fel bejubelde American Beauty (1999). En hetzelfde geldt voor Thomas Newman die beide filmscores heeft geschreven.

In tegenstelling tot wat men hier kon verwachten van Newman, is deze score al even klassiek als de film. Geen plaats voor veel experimentalisme, maar wel ruimte voor knappe orkestrale composities. Het hoofdpersonage uit de film (Tom Hanks) heeft Ierse roots en dat laat zich ook horen met de typische fluitklanken, afgewisseld met donkere, angstwekkende, mysterieuze, bedreigende en melancholische nummers met geweldige piano- & vioolbegeleiding. Na het zien van de film wist ik meteen dat Thomas Newman één van mijn favoriete componisten zou worden. En wat zag ik enige tijd later, Thomas Newman had zelfs de muziek verzorgd voor mijn favoriete serie ”Six Feet Under”. (Road to Perdition dvd)

6. The Thin Red Line (1998) Hans Zimmer
Hans Zimmer heeft heel wat knappe en innoverende filmmuziek gemaakt, hoewel de meeste van zijn composities vandaag de dag heel gedateerd in de oren klinken. Maar dat heb je wel vaker met elektronische muziek. Hoe dan ook ben ik nog helemaal in de wolken van mijn special edition import CD van Black Rain (1989). Ook de muziek van Gladiator (2000) is opmerkelijk. Maar de muziek van Zimmer die me is bijgebleven is die van The Thin Red Line (1998).

Terrence Malick heeft alle verwachtingen die je zou kunnen hebben bij een oorlogsfilm overboord gegooid en dat is zelfs ook te merken in de muziek van Zimmer. Geen militaire klanken (met trommelgeweld) zoals we dat van Zimmer gewend zijn (The Rock, Crimson Tide), maar hypnotiserende kosmische surreële klanken, zachte – poëtische muziek-orchestraties, dreigende atmosferische stukken en hemelse koorstemmen. De muziek is al even langzaam als de film en de fragmenten hierboven kunnen de kracht van de muziek nauwelijks benaderen, maar ik heb geen langere fragmenten gevonden. (The Thin Red Line dvd)

5. Lawrence of Arabia (1962) Maurice Jarre
Ik heb een zwak voor epische filmscores en al bij de ouverture van deze bijna 4 uur lange Lawrence of Arabia (1962), kreeg ik kippenvel. Ik zou urenlang kunnen praten over de ambitieuze film, over de Britse excentrieke officier die de Bedouin stammen uit Arabië bij elkaar bracht in de strijd tegen de Turken tijdens de Eerste Wereldoorlog. En dan in het bijzonder over de visuele fotografische pracht, het oog voor historisch detail, de scherpzinnige psychologische nuances en de buitengewone cast. Maar er zijn bijna geen woorden om de genialiteit van de score te omschrijven. De muziek van Jarre verwoordt perfect de grootsheid van die uitgestrekte, meedogenloze en oneindige woestijnvlaktes met zijn zanderige blauwe hemel, blakende zon en mirages.

De score is zowel meeslepend als exotisch, episch en mysterieus die ons geheel onderdompelt in de pracht van de Arabische cultuur en vertaalt ook perfect datgene wat het hoofdpersonage zo heeft aangetrokken. Een ware botsing tussen het militaire triomfantalisme van de Britten en de culturele trots van de Arabieren. Buitengewoon fascinerend. (Lawrence of Arabia dvd)

4. The Lord of the Rings (2001) Howard Shore
Niet alleen is de trilogie van The Lord of the Rings een knap meesterwerk, maar ook deze epische filmscore mag best beschouwd worden als één van de grote filmscores uit onze filmgeschiedenis en heeft zelfs trekjes van Wagner’s Nibelungen saga. De compositie van Howard Shore is simpelweg adembenemend. Wat ik zo schitterend vind aan deze score is dat je ze kan beluisteren los van de film, maar dat de filmbeelden toch in je geest zullen opduiken wanneer je naar de muziek luistert.

Jackson koos voor Howard Shore, de componist van Cronenberg en David Fincher, omdat hij op zoek was naar iemand die ervaring had met de donkere en lugubere kant van muziek (The Fly, Se7en, Silence of the Lambs, The Client). Maar wat hij misschien nog meer op het oog had was dat Howard Shore muziek maakt in een opera-stijl (fragment 1 & fragment 2). En hij schreef uiteindelijk 11 uur muziek, onderverdeeld in 3 stukken. In de muziek steken ook heel wat kleinere thema’s die verbonden zijn met tal van personages: de Hobbits, de Ringwraiths, Gollum,… En ook de stem van Enya past perfect binnen het geheel. (Lord of the Rings dvd-box ‘extended version’ en Lord of the Rings cd)

3. Snow Falling on Cedars (1999) James Newton Howard
Snow Falling on Cedars (1999) is een buitenbeentje in deze lijst. Als er één componist is wiens werk ik een beetje volg, dan is het wel dat van James Newton Howard (Batman Begins, The Village, Unbreakable, The Devil’s Advocate, Primal Fear, Collateral), die telkens weer emotionele, gevoelige, dramatische en vaak donkere scores kan brengen. En één score die er voor mij een beetje uitsteekt is deze score. Net zoals Hans Zimmer vond hij een manier om synthesizer en klassieke muziek met elkaar in harmonie te brengen, en deze orkestrale, elektrische, met koorzang beladen etnisch instrumentale filmscore is daar een uitstekend voorbeeld van. Het is muziek de basis heeft gevormd voor de filmmuziek uit de 21e eeuw.

Je bent altijd voor een stuk beïnvloed door de film, maar ook hier is de filmmuziek zo visueel dat we gemakkelijk zonder kunnen. We worden meteen meegesleurd in een vrieskoud, melancholisch, meeslepend, dramatisch, donker winterlandschap. De Japanse muzikale accenten (Japanse fluit, gongs, …) vormen een hybrid geheel met die westerse orkestbezetting. Het is geen revolutionair concept maar het werkt zo goed zowel als losstaande muziek als bij de interactie met de beelden van Scott Hicks. Als je jezelf wil verwennen, laat een warm bad lopen, steek wat kaarsen op, zet de gsm af en geniet van een paar momenten van zuivere rust. Maar naast die rust brengt de score je ook in verroering met opera-achtige composities.

2. Star Wars (1977) John Williams
Hoeveel woorden zijn al niet versleten over deze saga en zijn uit de kluiten gewassen symfonische score. Hoe dan ook, blijven de eerste 3 films een mijlpaal in de filmgeschiedenis en de muziek, die zijn inspiratie zocht in de romantisch-Russische periode uit het begin van de 20e eeuw, heeft daar voor een groot stuk mee te maken. John Williams, gekend voor zijn thematische filmscores, zet met Star Wars alle registers open voor een avontuur met epische proporties die zal uitgroeien tot een van de meest bekende filmscores ooit.

Je kan de film perfect volgen enkel door te luisteren naar de muziek. Je staat nooit stil bij de complexiteit van de compositie en wordt na een triomfale intro geleid met een zachte fluit solo naar een dominante passage waarin een rebelschip wordt achterna gezeten door een Imperiale Starcruiser. Daarna maakt Darth Vader zijn intrede en ben je meteen verkocht. De muziek reist verder naar diverse planeten en ontmoet er verschillende volkeren. Elk belangrijk personage in de film krijgt ook zijn eigen thema en juist die verscheidenheid zorgt voor een fantastische en onvergetelijke filmervaring. Ook de muziek uit de prequels moeten zeker niet onderdoen voor de oorspronkelijk score, met schitterende passages zoals Duel of the Fates, Love Pledge, Jango’s Escape en Anakin’s Dark Deeds. (Star Wars trilogy dvd en Star Wars trilogy cd)

1. E.T. the Extra-Terrestrial (1982) John Williams
Maar mijn favoriete filmscore blijft nog steeds die van E.T. the Extra-Terrestrial (1982), een film die ik als veel te kleine pagadder nog heb gezien in de bioscoop. De score ligt in het verlengstuk van Close Encounters of the Third Kind (1977), maar gaat met dit verhaal van vriendschap en verlies nog een stap verder in de emotionele beleving en raakt ons in het diepste van onze ziel. We worden ondergedompeld in een akelige, mysterieuze, spannende, speelse wereld vol met dromen, liefde en vriendschap die terugblikken naar onze kindertijd.

De geniale eindscore uit deze klassieke symfonie, waar naartoe wordt opgebouwd, is zo emotioneel geladen en meeslepend dat ik me geen andere scène voor de geest kan halen met zo’n enorme impact. De muziek, samen met de beelden, konden een traan doen opwekken en on cue doen laten vallen. Geen enkel cinema-afscheid was zo overweldigend als toen John Williams deze schreef voor E.T. en deze tijdloze score blijft in mijn ogen nog steeds onovertroffen. (E.T. ‘collectors’ dvd)