Hollywood was een paar dagen geleden in paniek, maar bij nader inzien was het een storm in een glas water. Een Nederlandse actrice en techneute, Eline Van der Velde, heeft met haar studio Particle6 een kunstmatige “actrice” genaamd Tilly Norwood gecreëerd, en die digitale dame zou volgens haar niks minder dan “de volgende Scarlett Johansson of Natalie Portman” moeten worden. Talentbureaus staan blijkbaar al in de rij om dit computerprogramma te vertegenwoordigen. SAG-AFTRA, de vakbond die Amerikaanse acteurs vertegenwoordigt, trok onmiddellijk van leer met een verklaring die niet bepaald om de hete brij heen draait: dit is geen actrice, dit is een computer programma getraind op het werk van duizenden professionals zonder toestemming of betaling. En ze hebben natuurlijk gelijk, maar dat wil nog niet zeggen dat Tilly Norwood straks ook echt je favoriete acteur of actrice gaat vervangen, maar het zal voor mij niet meteen voor Hollywood zijn. In de gaming industrie, waarom niet. Ja de technologie evelueert, maar we zijn nog mijlenver verwijderd van wat hier geclaimd wordt.
Tilly Norwood – creatie van Particle 6
Tilly maakte haar debuut in een komische sketch getiteld AI Commissioner (2025), waarin ze de toekomst van tv-ontwikkeling verkent. Het is een beetje meta allemaal, een AI die nadenkt over AI in televisie, maar goed. De sketch is geen meesterwerk, geen revelatie, gewoon een aardig proefballonnetje om te kijken of mensen dit slikken. En het antwoord is: nee, niet echt. Kijk, hier is het ding: we hebben dit trucje al eerder gezien. Weet je nog toen 3D-films de toekomst van cinema zouden zijn? Na Avatar (2009) van James Cameron ging iedereen compleet door het lint. Studios dachten dat ze goud in handen hadden, elke film moest opeens in 3D, de ticketprijzen schoten omhoog, en iedereen moest met zo’n belachelijke bril op naar de bioscoop. Een paar jaar later? Dood en begraven. De 3D-omzet in Noord-Amerika daalde tegen 2017 met achttien procent, bijna een miljard dollar minder dan op het hoogtepunt. Waarom? Omdat het publiek na de eerste nieuwigheid doorhad dat ze gewoon meer betaalden voor iets dat hun filmervaring niet echt verbeterde, en soms zelfs slechter maakte. Cameron brengt wel Avatar: Fire and Ash (2026) in 3D maar het zijn en blijven uitzonderingen. De meeste films die achteraf in 3D geconverteerd waren zagen er maar matig uit, met donkere beelden en flauwe diepte-effecten. Het was een gimmick, een marketingtruc, en mensen trapten er uiteindelijk niet meer in. Precies hetzelfde patroon zie je nu met Tilly Norwood: veel bombarie, veel beloftes, maar uiteindelijk gewoon rook en spiegels.
Want laten we eerlijk zijn: wat kan Tilly nou eigenlijk? Ze kan praten, zwaaien en huilen, zegt Van der Velde. Geweldig. Mijn dochtertje van zeven kan dat ook. Het probleem met AI-acteurs is fundamenteel: ze hebben geen levenservaring, geen emoties, geen echte menselijke connectie. En dat is nou net waar cinema om draait. Mensen gaan niet naar de film om perfecte pixels te zien, ze gaan voor de menselijkheid, voor de chemie tussen acteurs, voor die momenten waarin je een echo van jezelf herkent in iemand anders. En dan is er nog de fameuze “Uncanny Valley“. Je weet wel, het moment waar je als kijker plots merkt dat iets niet echt is, en neen, ik heb het niet over de 6 vingers aan één hand. Het zal voornamelijk in de blik zitten.
De vakbond SAG-AFTRA liet er geen gras over groeien en sloeg alarm. In hun verklaring stelden ze glashelder dat Tilly geen probleem oplost maar juist een probleem creëert: het probleem van gestolen prestaties gebruiken om acteurs werkloos te maken, hun bestaansmiddelen te bedreigen en menselijke kunstzinnigheid te devalueren. Ze herinnerden producers er ook fijntjes aan dat het gebruik van synthetische performers contractuele verplichtingen met zich meebrengt, waarvoor onderhandeld moet worden. Twee jaar geleden stonden schrijvers en acteurs nog wekenlang in staking, mede vanwege de dreiging van AI. Die contracten die toen werden afgesloten, zijn er niet voor niets. Hollywood mag dan graag experimenteren met nieuwe technologie, maar niet ten koste van echte mensen die hun brood verdienen met hun gezicht, stem en talent.
En dan hebben we de sterren zelf nog. Melissa Barrera, was woedend op Instagram: “Ik hoop dat alle acteurs die worden vertegenwoordigd door de bureau hun contract annuleren. Hoe smerig.” Mara Wilson, stelde de rake vraag: “En hoe zit het met de honderden levende jonge vrouwen wier gezichten zijn samengevoegd om haar te maken? Kon je geen van hen inhuren?” Dat is natuurlijk het ethische mijnenveld waar we hier op stuiten. Tilly is gemaakt door AI te trainen op beelden van echte acteurs, zonder hun toestemming, zonder compensatie. Het is in feite een collage van gestolen gezichten. Whoopi Goldberg zei in The View dat je AI en mensen altijd van elkaar kunt onderscheiden: “We bewegen anders, onze gezichten bewegen anders, onze lichamen bewegen anders.” Van der Velde verdedigde haar creatie door te stellen dat AI niet bedoeld is als vervanging maar als een nieuw gereedschap, een nieuw penseel. Ze vergeleek het met animatie, poppenspel of CGI, die ook nieuwe mogelijkheden openden zonder live-acting weg te nemen. Tilly is volgens haar geen vervanging voor een mens maar een creatief werk, een stuk kunst. En oké, op papier klinkt dat redelijk. Het probleem is alleen dat animatie, poppenspel en CGI altijd duidelijk waren over wat ze waren. Niemand deed alsof Gollum uit The Lord of the Rings (2001-2003) een échte acteur was, ook al was de performance van Andy Serkis in motion-capture briljant. Tilly daarentegen wordt gepresenteerd als de volgende Scarlett Johansson, compleet met gesprekken met talentbureaus. Dat is geen kunst, dat is een poging om het systeem binnen te dringen en echte acteurs te vervangen.
Gaan AI-acteurs cinema overnemen? Nee. En hier is waarom: cinema draait om verhalen, om menselijkheid, om emotie. Ja, visuele effecten zijn belangrijk, maar ze zijn altijd ondergeschikt geweest aan het verhaal en de personages. We hebben decennia van CGI-experimenten achter de rug, en wat blijkt? De films die het beste scoren zijn degenen waarin de technologie ten dienste staat van menselijke verhalen. Kijk naar de Marvel-films: ja, ze zitten vol CGI, maar de momenten die je bijblijven zijn de menselijke momenten, de grappen van Robert Downey Jr., de tranen van Chris Evans, de kwetsbaarheid van Scarlett Johansson als Black Widow. Niemand gaat naar de bioscoop om naar pixels te kijken. En dan is er nog het publiek zelf. Ik betwijfel of ik zou kunnen meeleven met een personage dat volledig AI is. We houden te veel van acteurs en filmsterren, we investeren in hen, we worden op een bepaalde manier aangetrokken tot hen. Dat is de kern van het probleem voor AI-acteurs. Film is niet alleen maar bewegende beelden, het is een emotionele ervaring. Een algoritme kan dat niet repliceren, hoe geavanceerd het ook is.
Waar AI-acteurs wellicht wél een toekomst hebben, is in de game-industrie. Daar zijn de verwachtingen anders, daar is het publiek gewend aan digitale personages, daar draait het meer om interactiviteit dan om pure emotionele verbinding. Games hebben al jaren gewerkt met digitale karakters, van Lara Croft tot Commander Shepard, en spelers hebben daar geen problemen mee omdat ze weten dat ze met een spel bezig zijn. AI zou daar inderdaad procedurele karakters kunnen genereren, gepersonaliseerde NPC’s die reageren op jouw acties. Dat is een interessante toepassing. Maar zelfs daar zie je dat de meest geliefde games nog steeds gebruikmaken van menselijke voice-actors en motion-capture performances. Denk aan Troy Baker in The Last of Us of Ashley Johnson in diezelfde game. Die performances tillen de games naar een hoger niveau. AI kan dat niet evenaren. Het interessantste aan deze hele rel is misschien wel hoe voorspelbaar het allemaal is. We hebben dit patroon al zo vaak gezien: nieuwe technologie komt op, mensen raken in paniek, de technologie blijkt niet te doen wat beloofd werd, en uiteindelijk wordt het óf volledig vergeten óf vindt het een niche-toepassing. Virtual reality zou cinema vervangen, maar dat is ook niet gebeurd. NFT’s zouden de kunstwereld revolutioneren, en kijk waar we nu staan.
En laten we ook even eerlijk zijn over de economische kant. Ja, studio’s zijn altijd op zoek naar manieren om kosten te drukken maar dit zou wel eens de boemerang kunnen zijn die terug in het gezicht van de studio’s komt, want dit zou de deur openzetten voor een wildgroei aan studio’s. De democratisering van filmproductie door AI zou wel eens de doodsteek kunnen zijn voor de traditionele studio’s, niet de redding. Kortom, Tilly Norwood is een technologische demonstratie, een bewijs dat we digitaal mensen kunnen namaken. Maar net zoals 3D-films een bewijs waren dat we diepte konden toevoegen aan beelden, betekent dat niet dat het publiek het wil. En zonder publiek, zonder mensen die tickets kopen, zonder emotionele investering, is Hollywood niks. Dus ja, de paniek in Hollywood is begrijpelijk, maar ook voorbarig. AI-acteurs zijn het nieuwe 3D: veel geschreeuw, weinig wol, en over een paar jaar een voetnoot.
Het is cgi, en eigenlijk is het zelfs niet van het niveau van wat wij eerder verstaan onder cgi, want dit werd nog gemaakt door graphic artists, AI is geen art, het is cgi zonder graphic artists.
Dit zullen we zeker zien opduiken in films, al was het maar voor de figuratie. Het zal iets minder tijd kosten dan alles in After Effects te maken.
“Your scientists were so preoccupied with whether they could, they didn’t stop to think if they should.”
to quote a famous movie character
Dit ga je niet kunnen verkopen aan een publiek of toch geen geld voor vregen.
Ik vraag me zelfs af of je werkelijk tijd zal winnen. AI is verre van perfect. Om te bekomen wat je wil moet je door heel wat creaties gaan, maar ik denk wel dat het onderdeel zal uitmaken voor toekomstige films, al was het maar voor achtergrond-animatie.
Ik blijf erbij dat deze industrie binnen 10 jaar de filmwereld op haar kop zal zetten. Je mag er nu al vanuit gaan dat studios miljoenen aan het investeren zijn om te bekijken hoe ze volledige films met AI uit hun mouw kunnen schudden, en als ze daarin slagen, maw als ze films kunnen maken voor een peuleschil in vergelijking met de prijs van wat een langspeel nu kost, gaan ze die weg zonder enige twijfel inslaan.
We kijken allen anime, cartoons, cgi films en niemand heeft daar op zich een probleem mee dat dit geen echte acteurs zijn. Wist je dat die virtuele acteurs ook influencers aan het worden zijn? Onze generaties staan hier argwanend tegenover omdat wij de verandering doorgaan, maar nieuwe generaties zullen dit gewoon zelfs niet in vraag stellen. Ze zullen ermee opgroeien.