Netflix heeft een documentaire gelanceerd die de gemoederen flink doet opwaaien, en dit keer gaat het niet over een misdaaddocuserie of politiek schandaal. Nee, Shark Whisperer (2025) (2025) duikt letterlijk de diepte in met Ocean Ramsey, een vrouw die haar levenswerk heeft gemaakt van het zwemmen met haaien. Regisseur Juan Oliphant, neemt ons mee in een wereld waar de grens tussen moed en onbezonnenheid dunner is dan haaienvinnensoep.
© Netflix
Korte inhoud: De documentaire volgt Ocean Ramsey, een voormalig model en huidige haaienbeschermster, die viraal ging met haar Instagram-video’s waarin ze vrijduikt met grote witte haaien, tijgerhaaien en andere zeedieren die de meeste mensen liever op een veilige afstand houden. Haar missie? Het publiek laten zien dat haaien geen meedogenloze moordmachines zijn zoals Hollywood ons heeft doen geloven, maar kwetsbare dieren die onze bescherming verdienen.
Alleen is het niet zo simpel als Ramsey het voorstelt. Terwijl zij zichzelf neerzet als een soort moderne Jeanne d’Arc van de oceaan, staat de wetenschappelijke gemeenschap bepaald niet te applaudisseren. Critici beweren dat haar spectaculaire zwempartijen meer schade aanrichten dan goed doen. Professor David Shiffman, een gerenommeerd marien bioloog, laat er in de documentaire geen twijfel over bestaan: “Je zou moeite hebben om een legitieme wetenschapper te vinden die haar iets anders dan schadelijk vindt.” En daar zit meteen de kern van het probleem. Ramsey heeft ondanks haar jarenlange ervaring nog nooit meegewerkt aan peer-reviewed onderzoek. Haar expertise komt hoofdzakelijk voort uit haar persoonlijke observaties tijdens duizenden duiken. Dat is op zich niet verkeerd, maar als je je profileert als expert en tegelijkertijd een boek publiceert waarin je traditionele wetenschappelijke methoden bekritiseert, dan wordt het verhaal wat genuanceerder.
De documentaire toont ook hoe Ramsey een heuse business heeft opgebouwd rond haar passie. Haar website verkoopt alles van tijgerhaai-yogamatten tot bamboe-sporken, en ja, je kunt ook boeken voor een duikervaring met haarzelf. Niets mis mee natuurlijk – iedereen moet brood op de plank krijgen – maar het roept wel vragen op over de zuiverheid van haar intenties. Is ze nu een belangeloze beschermster of een slimme ondernemer die haar Instagram-volgers weet te monetiseren? Ramsey zelf reageert op de kritiek zoals veel influencers dat doen: door het af te doen als jaloezie. Ze suggereert dat haar critici vooral problemen hebben met het feit dat ze een aantrekkelijke vrouw is die in bikini’s werkt. Dat is een wel erg simpele analyse voor iemand die zich presenteert als expert in diergedrag. De werkelijke bezwaren van wetenschappers gaan veel dieper dan haar kledingkeuze.
Dr. Chris Lowe van de California State University legt de vinger op de zere plek: “Zelfs honden, die we duizenden jaren hebben gedomesticeerd, vallen nog steeds aan. Hoe ervaren je ook bent, het risico van een haaienaanval blijft altijd significant.” En daar zit het grootste probleem: wat als een van Ramsey’s miljoenen volgers denkt dat zij het ook kan? Wat als iemand haar video’s bekijkt en besluit dat vrijduiken met haaien een leuk weekenduitje is? De documentaire probeert beide kanten van het verhaal te belichten, maar slaagt er niet helemaal in om uit Ramsey’s schaduw te stappen. Ze domineert het verhaal zodanig dat haar critici nauwelijks aan bod komen. Dat is jammer, want hun bezwaren zijn legitiem en verdienen meer aandacht. Reed, die met My Octopus Teacher bewees dat hij prachtige natuurdocumentaires kan maken, laat zich hier te veel leiden door zijn hoofdpersoon.
Tegelijkertijd valt niet te ontkennen dat Ramsey’s werk impact heeft. Haar video’s bereiken miljoenen mensen wereldwijd, en haar boodschap over haaienbescherming is belangrijk. Jaarlijks worden zo’n 274.000 haaien gedood, vaak voor hun vinnen. Als haar Instagram-posts ook maar een fractie van haar volgers bewuster maken van dit probleem, dan heeft ze iets bereikt wat traditionele wetenschappers misschien niet zouden lukken. Het tragische is dat Ramsey zo opgaat in haar eigen verhaal dat ze niet meer kan zien hoe anderen naar haar kijken. Wanneer ze zegt dat ze bereid is haar leven te geven voor de haaien, klinkt dat nobel, maar het toont ook een zorgwekkend gebrek aan zelfreflectie. Echte bescherming begint met respect, en dat geldt zowel voor de dieren als voor de mensen die zich zorgen maken over je methodes.
Shark Whisperer is uiteindelijk een gefrustreerd kijkje in de wereld van moderne natuurbescherming, waar sociale media en wetenschap botsen. Het is een documentaire die meer vragen oproept dan beantwoordt, maar dat maakt het niet minder fascinerend. Alleen jammer dat Reed meer tijd had kunnen besteden aan het verkennen van die complexiteit in plaats van het verheerlijken van zijn hoofdpersoon. Vanaf 30 juni is de docu te bekijken op Netflix.
De docu was wel intrigerend. Een echte aanrader !
Moet wel schrikken zijn om te midden in de zee zo’n haai aan te treffen.
Netflix heeft een goede reputatie op vlak van docu en deze moet je echt zien.