Draait Hollywood mogelijks het roer om na de streamingcrisis?

Er was een tijd, en eigenlijk nog niet zo lang geleden, dat je gewoon wist hoe filmdistributie werkte. Een film kwam in de zalen, bleef daar zes tot acht weken, en dook vervolgens maanden later op als fysieke release: eerst op DVD, Blu-ray of 4k UHD, daarna misschien op televisie. Simpel. Begrijpelijk. Maar vooral: winstgevend! Tot streaming de kaarten herschikte. Eerst stilletjes met Netflix, dan massaal met Disney+, HBO Max, Peacock, Paramount+, Apple TV+ en zowat elke studio die zijn eigen platform lanceerde. Alles moest sneller, goedkoper en direct in je huiskamer. Covid gaf dat model nog een extra zetje. Theaters sloten of beperkten hun aanbod, en films als Black Widow (2021) en Wonder Woman 1984 (2020) gingen rechtstreeks naar streaming.

artwork Davian

Maar vandaag, bijna vijf jaar later, lijkt het momentum te keren. De streaminggoudkoorts heeft diepe kraters nagelaten in de winstmarges van studio’s. En de vraag rijst: keren Hollywoodstudio’s terug naar fysieke media en traditionele bioscoopreleases om hun verliezen te beperken? Volgens recente rapporten van onder meer Variety en The Hollywood Reporter zijn de winstmarges bij grote studio’s als Disney, Warner Bros. en Paramount sinds de opmars van streaming met 40 à 60 procent gedaald. Waar films vroeger geld verdienden in vier duidelijke fasen (bioscoop, fysieke verkoop, televisie en dan pas ‘on demand’) is dat verdienmodel nu veel platter geworden. En eerlijk? Streaming blijkt zelden een rendabel alternatief. Zeker niet voor dure blockbusters. Indiana Jones and the Dial of Destiny (2023) en The Marvels (2023) … allemaal grote titels die flopten in de zalen én nauwelijks iets opbrachten op streaming, ondanks miljoenen kijkers. Want kijkers brengen op streaming zelden méér geld op. Een abonnement blijft hetzelfde (tussen 7 en 20 euro per maand), of je nu Wicked: Part I (2024) kijkt of Snow White (2025) of zowat alle releases van de laatste 3 maand.

Het is misschien een beetje ironisch, maar Blu-rays, lang het kneusje van het digitale tijdperk, zijn opnieuw waardevol geworden. Niet massaal, maar wel strategisch. Kijk naar hoe Oppenheimer (2023) uitpakte met zijn fysieke release: extra’s, exclusieve interviews, prachtig doosje, 4K-beelden die IMAX benaderen… en vooral: fans die bereid zijn 30 tot 40 euro neer te tellen. Regisseur Christopher Nolan is al jaren een pleitbezorger van fysieke media, niet alleen omwille van de beeldkwaliteit, maar ook omdat het eigenaarschap en herbekijkbaarheid garandeert. Iets wat geen garantie meer is op streaming. En studio’s zien plots weer het voordeel: die ene verkoop levert direct winst op, geen tussenpersonen, geen abonnementsmodel dat alles verdunt. Bovendien is er een groeiend publiek, zeker onder filmliefhebbers, dat de vluchtigheid van streaming beu is. Films verdwijnen soms weken na hun release van het platform. Of erger nog: ze worden re-cut, aangepast of gewoon verwijderd omwille van “kost-optimalisatie”.

Ook de bioscoop lijkt opnieuw belangrijk te worden voor studio’s. Niet alleen omwille van het directe inkomen via tickets, maar ook omdat een sterke bioscoop-release nog steeds de beste manier blijft om een film cultureel te verankeren. Het succes van Top Gun: Maverick (2022), Barbie (2023), en ja, ook Oppenheimer (nog eens) toont dat duidelijk aan. Deze films deden het goed niet ondanks de bioscoop, maar dankzij. Mensen willen iets meemaken. Groots, luid, samen met anderen. En laat ons eerlijk zijn: een avondje cinema is nog altijd een sterkere ervaring dan doelloos scrollen op Netflix met de helft van je aandacht. Voor studio’s is dat belangrijk. Want hoe meer een film leeft in het collectief geheugen, hoe groter de kans dat hij blijft renderen via merchandise, Blu-rays, themaparken of vervolgen.

Verwacht echter geen volledige terugkeer naar de jaren 2000. Streaming blijft bestaan, natuurlijk. Maar er zal meer gesegmenteerd worden. Films die vooral voor families of jongeren zijn, zoals Minions of Frozen 3, zullen waarschijnlijk sneller naar streaming gaan. Maar prestigeprojecten, sci-fi films, horror, actiefilms of misschien zelfs auteurscinema, … deze krijgen vermoedelijk weer een volwaardig parcours: bioscoop, daarna Blu-ray, en dan pas streaming. Ook het idee van “windowing” (de tijd die verstrijkt tussen een bioscooprelease en een andere vorm van beschikbaarheid) maakt stilaan zijn comeback. Waar die tijdens Covid werd ingekort tot amper 17 dagen, zien we nu terug periodes van 45 tot 90 dagen. En dat maakt opnieuw ruimte voor fysieke verkoopmomenten.

Volgens ons zitten we op een kantelpunt. De grote studios lijken te beseffen dat méér content, sneller, goedkoper, niet automatisch leidt tot meer winst. Soms integendeel. Door opnieuw te investeren in kwaliteitsvolle releases, bioscoopbeleving en fysieke media, kunnen ze hun aanbod weer waarde geven. Niet alleen financieel, maar ook cultureel. En wie weet, … misschien vinden wij als kijkers dat eigenlijk ook aangenamer. Eén goeie film per maand, waar we naar uitkijken, in plaats van dertig Disney+ series die we nooit uitkijken. Misschien is trager en tastbaarder toch niet zo ouderwets als het lijkt.