Old Boy (2003) ***½ Blu-ray review

Old Boy (2003) (of Oldboy in één woord) van Chan-wook Park is in de smaak gevallen van Quentin Tarantino, die aan het hoofd stond van de jury in Cannes, en de film beloonde met de Grote Prijs. En het was zeker terecht, want deze comic-adaptatie verrast op vele vlakken.

© Arrow Films

Op een dag wordt Dae-su Oh (Min-sik Choi), een doodgewone man met een vrouw en een dochtertje, op straat ontvoerd. Wanneer hij bijkomt in een geïmproviseerde gevangenis ziet hij op de televisie het nieuws dat zijn vrouw is vermoord. De politie beschouwt Dae-su als hoofdverdachte, omdat zijn bloed op de plek van de moord is aangetroffen. Dae-su probeert te bedenken wie zijn ontvoering en de moord op zijn vrouw op zijn geweten kan hebben, en maakt een lijst van alle mensen die hij gekwetst of slecht behandeld heeft. Langzaam went hij aan het leven in zijn cel. Na vijftien jaar opgesloten te hebben gezeten, wordt hij door zijn ontvoerders met slaapgas verdoofd en op het dak van een flatgebouw achtergelaten. Als Dae-su wakker wordt, ontdekt hij dat hij niet alleen plotseling is vrijgelaten, maar dat hij ook een portemonnee vol geld en een mobiele telefoon op zak heeft. Niet veel later wordt hij gebeld door een anonieme man die hem uitdaagt om erachter te komen waarom hij vijftien jaar lang gevangen werd gehouden. Dae-su ontmoet in een eethuis de jonge vrouw Mido (Hye-jeong Kang), die zich direct tot hem aangetrokken voelt. Met haar hulp vindt hij zijn gevangenis terug en achterhaalt hij wie zijn ontvoerder was. Deze ontvoerder doet hem het volgende voorstel: als Dae-su binnen vijf dagen weet te achterhalen waarom hij ontvoerd werd, zal de kidnapper zelfmoord plegen. Ontdekt Dae-su dit niet, dan wordt Mido vermoord. Vijf dagen resten Dae-su om het mysterie rondom vijftien jaar gevangenschap te ontrafelen…..

Het deed me een beetje denken aan Cube en aan die andere film die binnenkort in de bios zal zijn, Saw (2004). Het zijn beide films die beginnen vanuit een vrij onwaarschijnlijk vertrekpunt en dit op een realistische manier proberen uit te werken met aandacht voor de inter-menselijke relaties. En dat vind ik trouwens iets heel fascinerend in ons post-moderne tijdperk (hoe lang deze nog mag duren); het onwerkelijke werkelijk maken. Old Boy schrijft zich volledig in dit register.

Zonder het einde te verklappen moet ik wel toegeven dat deze film heel intelligent is opgebouwd. Het hoofdpersonage valt dus ook niet op het einde uit zijn bed, beseffende dat het maar een droom was, of dat alles opgezet spel was. Neen. Alles wordt geleidelijk uitgewerkt met aandacht voor suspense, timing en een uitgekiende visuele stijl die telkens blijft verbluffen door zijn inventiviteit.

Park Chan-wook’s Oldboy (2003) staat als een **monumentaal achievement** in de hedendaagse cinema, een film die op meerdere niveaus van narratieve verfijning opereert terwijl hij een onwrikbare toewijding behoudt aan zijn brute emotionele kern. Wat deze Koreaanse thriller verheft boven een simpele genre-oefening is zijn vermogen om een ogenschijnlijk rechttoe-rechtaan wraakverhaaltje te transformeren tot iets veel complexer en moreel dubbelzinniger.

De grootste kracht van de film ligt in zijn minutieuze constructie van angst en onthulling. Min-sik’s powerhouse-performance als Oh Dae-su verankert elk frame met rauwe wanhoop en geleidelijk opbouwende horror. Park Chan-wook toont meesterlijke controle over pacing, waarbij hij het mysterie met opzettelijke precisie laat ontvouwen terwijl hij lagen van psychologische complexiteit opbouwt die meerdere kijkbeurten belonen. De beroemde gang-vechtscène alleen al toont filmmaking op zijn meest viscerale en technisch volbrachte niveau. Echter, Oldboy (2003) is niet zonder zijn problematische elementen. De behandeling van geweld door de film, vooral seksueel geweld, zweeft occasioneel richting exploitatieterritorium dat gratuit kan aanvoelen eerder dan narratief essentieel. En als kijker vraag je je af of bepaalde shockerende onthullingen het verhaal dienen of enkel bestaan om te provoceren. Het vertrouwen van de finale op extreme toevalligheden en melodramatische plotting, hoewel emotioneel effectief, belast de geloofwaardigheid zelfs binnen de verhoogde realiteit van de film.

© Arrow Films

Toch verbleken deze zorgen tegen de artistieke prestaties van de film. Chung Chung-hoon’s cinematografie creëert een visuele taal die perfect complementeert met de narratieve afdaling in morele duisternis, terwijl het productiedesign alledaagse locaties transformeert tot ruimtes van psychologische marteling. De verkenning van geheugen, schuld en de cyclische natuur van geweld door de film resoneert ver voorbij zijn genre-beperkingen. Wat Oldboy uiteindelijk tot een cinematografisch meesterwerk maakt is zijn toewijding aan het pushen van grenzen ten dienste van een authentieke artistieke visie. Park Chan-wook creëert een film die simultaan functioneert als thriller, tragedie en meditatie over de destructieve natuur van wraak. Het is een werk dat de intelligentie van zijn publiek respecteert terwijl het viscerale entertainment levert, een zeldzame combinatie die zijn blijvende invloed op internationale cinema verklaart en zijn status als essentiële kijkervaring voor serieuze filmenthousiasten.

De regisseur is iemand die veel nadruk legt op de sfeer en de stijl, maar overdrijft daar af en toe een tikkeltje in. Iets wat je al snel aanvoelt als westerling, heb ik zo de indruk. De shots duren allemaal iets langer dan nodig. De film is tevens ook iets minder duidelijk in zijn bedoelingen in vergelijking met zijn vorige film Sympathy for Mr Vengeance, die op dezelfde manier het thema van de wraak aansnijdt. De existentiële vragen zijn ook nooit ver weg. Vooral dan, wat gebeurt er na de wraak? Wie ben je dan als mens? Het is een film die je niet koud zal laten en je zeker aan het denken zal zetten. De film zit ook volle oosterse en andere wijsheden:“Laugh and the world laughs with you – weep and you weep alone” . Deze film zal zonder enige twijfel heel veel mensen aanzetten om zich nog meer door Aziatische films te laten verleiden. Daar twijfel ik niet aan! Toch wel even vermelden dat deze film niet bestemd is voor gevoelige kijkers, als die er nog moge zijn. Op 13 oktober 2004 kwam de film bij ons in de bioscoop.