De families van iconische Marvel-stripschrijvers en artiesten Stan Lee, Steve Ditko, Don Heck, Gene Colan en Don Rico hebben de beëindiging van auteursrechten ingediend op de superhelden die ze hebben helpen creëren. Marvel, waarvan Disney sinds 2009 eigenaar is, is uiteraard niet opgezet met de aanklacht en heeft meteen een tegen aanklacht ingediend tegen alle vijf om de personages in de Marvel-stal te houden en het bedrijf miljarden te verdienen.
The Hollywood Reporter maakte het nieuws bekend. Zonder te veel juridische taal te gebruiken, kunnen makers beëindiging van auteursrechtmeldingen indienen om de rechten op hun werk na een bepaalde tijd, met een minimum van 35 jaar, terug te eisen. De eis van Marvel beweert dat de personages niet in aanmerking komen voor beëindiging van het auteursrecht omdat ze zijn gemaakt als “werk-voor-huur”. Marvel betaalde creatieven om personages te ontwikkelen voor het bedrijf, wat zou betekenen dat het bedrijf ze volledig bezit. Volgens het rapport zou Marvel rechten verliezen op personages als Iron Man, Spider-Man, Hawkeye, Black Widow, Doctor Strange, Falcon, Ant-Man en meer. Een klein maar belangrijk detail is dat dit alleen van belang is in de Verenigde Staten. Volgens THR kan Disney, zelfs als Marvel verliest, overal elders ter wereld geld blijven verdienen aan de personages. En zelfs als de erfgenamen winnen, zou Disney nog steeds het eigendom delen.
Aangezien Marvel proactief een tegen-aanklacht heeft ingediend om de auteursrechten op deze personages te behouden, veronderstel ik dat de beweringen van de makers enige geldigheid hebben, maar het zou me verwonderen dat Disney dit over het hoofd zou hebben gezien bij de aanschaf van Marvel. Je betaald geen 4 miljard voor een bedrijf waarbij datgene wat ze “produceren” niet hun eigendom is. Daarnaast heeft de Walt Disney Company oneindige geldreserves om de rechten jarenlang aan hen vast te houden, maar er zijn eerdere gevallen geweest waarin Marvel-makers het eigendom claimden en er een schikking moest geschieden. Bovendien is de advocaat die de erfgenamen vertegenwoordigt Marc Toberoff, die ook de families van Superman-makers Joe Shuster en Jerry Siegel vertegenwoordigde toen ze probeerden de rechten van DC Comics op de Man of Steel te beëindigen. DC werd met succes vertegenwoordigd door Dan Petrocelli – en hij is degene die zojuist de rechtszaken voor Marvel heeft aangespannen.
Het is waarschijnlijker dat de zaak uiteindelijk gaat over de eerlijke vergoeding die Marvel/Disney zou kunnen betalen voor het gebruik van deze personages. Een probleem die we hier al eerder aan het licht hebben gebracht. Voor een miljardenbedrijf is zoiets toch wel beschamend. Het is oneerlijk, immoreel en puur hebzuchtig; het bedrijf heeft meer dan genoeg geld om al deze makers rijk te maken zonder in de buurt te komen van winstverlies. In het beste geval zal Disney/Marvel deze mensen zo min mogelijk geven om deze juridische ergernissen vroegtijdig te laten verdwijnen. Het zal lang niet zoveel zijn als het bedrijf hen zou kunnen en moeten geven, maar het zal in ieder geval iets zijn.
Dit gaan ze niet winnen, Disney heeft ervaring met auteursrecht en het zou me verbazen dat ze geen waterdicht contract hebben.