Divergent (2014) *** Blu-ray review

Deze week krijgen we de bespreking van de Blu-ray van Insurgent (2015), de segel op Divergent (2014) van de man met de smakelijke naam, Neil Burger, de regisseur van films als The Illusionist (2006) en Limitless (2011). Een filmbespreking van deze niet onaardige young adult dystopia mocht hier niet ontbreken.

Korte inhoud: Het verhaal speelt zich af in een dystopische toekomst van Chicago, waarin de maatschappij verdeeld is in vijf facties, die elk een deugd vertegenwoordigen: Abnegation (onbaatzuchtig), Amity (vriendelijk), Candor (eerlijk), Erudite (intelligent) and Dauntless (dapper). Tieners moeten beslissen of ze willen blijven in hun fractie of overstappen naar een andere voor de rest van hun leven. Tris Prior (Shailene Woodley) maakt een keuze die iedereen verrast en moet met haar collega factie-leden een zeer moeilijk initiatieproces ondergaan. Zij moeten extreme fysieke en intense psychologische tests doorstaan, waarbij ze allemaal gaan beginnen veranderen. Maar Tris heeft een geheim, ze is namelijk Divergent, wat betekent dat ze niet past in een bepaalde groep. Als iemand dat te weten zou komen, zou dit een zekere dood betekenen.Maar terwijl ze een groeiend conflict ontrafelt binnen haar schijnbaar perfecte samenleving, kan dit geheim er misschien voor zorgen dat mensenlevens gered kunnen worden … of het zou haar kunnen vernietigen.

En toch zitten er wel heel veel bekende gezichten in Divergent; en dan vooral bij de dames: de villain van dienst wordt gespeeld door Kate Winslet, Maggie Q heeft een kleinere rol als analiste, Ashley Judd speelt de rol van de moeder en Zoë Kravitz speelt de rol van de vriendin van Tris. Bij de mannen hebben we Theo James, Jai Courtney en Ray Stevenson.

Deze science-fiction actieprent, gebaseerd op de bestseller van Veronica Roth, schets net zoals The Maze Runner (2014-15) en The Hunger Games (2012-13-14) een dystopische wereld met teenagers die het moeten zien te redden in penibele situaties. En ook al waren mijn verwachtingen niet al te hoog, heb ik er eigenlijk nog wel van genoten, ook al mocht het allemaal wel een stuk origineler zijn.

Het lijkt allemaal heel nodeloos ingewikkeld en gezien het verhaal ook in trilogie-vorm is geschreven, krijg je heel heel wat expositie op ja bord – zeker met een speelduur van 139 minuten! Ik heb het boek niet gelezen, maar Veronica Roth was in ieder geval onder de indruk van het script van Evan Daugherty en Vanessa Taylor en hoe alles heel dicht stond bij wat ze in haar roman had geschreven. Toch kan je niet zeggen dat het een domme film is. Het is nu en dan wel wat eentonig, maar het verhaal heeft effectief heel wat potentieel om een geslaagde trilogie te worden, ook al gaan ze Allegiant (2016), in twee stukken opdelen. Uiteraard gaat het verhaal over de gevaren van fascisme, ook al komt dat woord nooit in de mond genomen. Maar de troepen van Dauntless, met hun zwarte pakken, lijken fel op de ‘zwarthemden’ van Benito Mussolini, die alsmaar gewelddadiger werden met methodes als intimidatie en moord tegenover politieke tegenstanders. De Fracties lijken op het eerste gezicht als een goed geöliede machine werkt voor een samenleving, maar alles wat niet in het vakje past moet verstoten of uitgeschakeld worden.

© Belga Home Video

Ook al zit er kwaad in de organisatie van Dauntless, toch is het duidelijk dat de grootste dreiging komt van de leidster van Erudite, Jeanine (Kate Winslet), die op het punt slaat de Dauntless fractie in te zetten tegen de leidinggevende Abnegation fractie. Niet zozeer omdat het systeem in elkaar dreigt te zakken, maar wel omdat zij vindt dat haar fractie beter bestuur zou kunnen leveren om de vrede binnen het systeem beter te waarborgen. En gezien er niet meteen een aanleiding was voor deze zet, komt het personage van de blonde Hilary Clinton kloon heel karikaturaal over, en wordt je nooit echt emotioneel betrokken in die onderliggende socio-politieke laag van het verhaal, iets wat dan weer beter werd uitgewerkt in The Hunger Games.

Divergent heeft 85 miljoen dollar gekost (iets meer dan de eerste Hunger Games film), en heeft een solide indruk gemaakt op de box-office met een kleine 290 miljoen dollar.
Toch kwam de film nog niet aan de hielen van Hunger Games met een box-office recette van 691 miljoen dollar. Maar Shailene Woodley is duidelijk geen Jennifer Lawrence (zowel qua uitstraling als vertolking) en er was ook een pak minder buzz rond de film en de promotiecampagne is uiteindelijk behoorlijk braaf gebleven.

© Belga Home Video

Wat mij betreft mogen ze die Young Adult Dystopia films toch voor een paar jaartjes opdoeken, want er begint slijt op te komen. Ik heb ook steeds meer de indruk dat de boodschap van de onderdrukte jongeren die de strijd moeten aanbinden met machtige organisaties die hun vrijheid aan banden wil leggen en hun manier van denken willen controleren, een weerspiegeling wordt van machtige filmstudios die dergelijke “producten” inzetten om diezelfde teenagers te paaien. Kritisch denken wordt ingeruild voor onnozel entertainment en het voorgekauwde plot richt voornamelijk zijn pijlen op een publiek van 14-jarigen.

Divergent, The Hunger Games, The Maze Runner zijn geen maatschappij kritische films, laat staan intelligente mainstream prenten met een coherente ideologische of filosofische logica. Het zijn producten die gemaakt zijn om tickets en popcorn te verkopen. En in die zin een handhaving van datgene wat ze in hun film willen omver werpen. “Jongeren mag je niet onderverdelen in vakjes, maar zijn individuen met eigen verlangens en behoeftes”, luidt het. Spijtig dat dergelijke diversiteit nergens terug te vinden is in hun filmproject.

Misschien moet ik maar eens de boeken gaan lezen in plaats van de film te gaan zien, want na de trailer had ik meteen het gevoel alles al een keertje gezien te hebben. Als er mensen zijn die de boeken al hebben gelezen, laat een berichtje achter in de commentaren. Op de Blu-ray vinden jullie niet alleen de altijd interessante audio-commentaar van de regisseur, in dit geval Neil Burger, alsook een pak making-of filmpjes en een uiteenzetting van het verhaal, alsook deleted scenes.